De koninklijke historie van Breda

“Ga binnen en buiten op zoek naar de geschiedenis van Breda.

Breda, de parel van het zuiden. Niet in de minste plaats door de rijke historie doet deze benaming de stad meer dan eer aan. De hele stad ademt de eeuwenoude geschiedenis. Vaak met een oranje tintje. Talloze bezienswaardigheden, zoals de Onze-Lieve-Vrouwekerk, het Begijnhof en stadspark Valkenberg herinneren aan de banden van de stad met de voorouders van het huidige Koninklijk Huis. Niet voor niets is een andere bijnaam van Breda dan ook Nassaustad.

HISTORISCHE BINNENLOCATIES
————————–

### Goud wat er blinkt

De gotische Onze-Lieve-Vrouwekerk (1) alias de Grote Kerk in het centrum van Breda, is een imposante verschijning. Deze 15e-eeuwse kerk staat bekend om zijn bijzondere gewelf- en muurschilderingen én vanwege de Prinsenkapel met een plafond dat is bekleed met bladgoud. In deze kapel liggen voorvaderen van het Koninklijk Huis begraven.

De Grote Markt met diverse monumentale panden ligt om de hoek. Vanaf de verschillende terrassen zijn ze, eventueel onder het genot van een lekker broodje of kopje koffie, te bewonderen.

### Subliem uitzicht over de stad

Wie zijn energie kwijt wil, kan de Grote Toren van de Onze-Lieve-Vrouwekerk beklimmen. De 97 meter hoge toren in Brabants gotische stijl is met een gids te bezichtigen. Onderweg wordt er stilgestaan bij allerlei bezienswaardigheden, zoals de Nassauklok, een van de weinige muziekinstrumenten waaraan de Nassaus hebben bijgedragen. Het uitzicht, onder meer over de karakteristieke hofhuizen (woningen van de hofhouding) en Kasteel Bouvigne (2), waar acht prinsen hebben gewoond, is fenomenaal.

### Geschiedenis onder een dak

De geschiedenis van Breda ontdekken kan door een bezoek aan de verschillende musea in de stad. In het Koningin Wilhelmina Paviljoen (3) is in een permanente expositie die de geschiedenis van het Kasteel van Breda en zijn veelal koninklijke bewoners belicht. Het Breda’s Museum (4) exposeert kunst en werken uit de geschiedenis van Breda. Bijzonder zijn ook de zogenaamde buitenposten van het museum: op historische locaties zijn exposities ingericht.

HISTORISCHE BUITENLOCATIES
————————–

### Serene rust

Breda heeft het oudste Begijnhof (5) van Nederland. Het onderhield vroeger nauwe banden met de Nassaus. In de ochtend heerst hier een serene sfeer. Het ideale moment om de woningen en de kruidentuin met maar liefst driehonderd soorten te bekijken. Simpelweg op een bankje neerstrijken kan natuurlijk ook.

Nabij dit hof ligt Park Valkenberg (6). Tot 1812 was dit de kasteeltuin en werd die door de bewoners gebruikt voor de valkenjacht. Tegenwoordig is het voor iederéén een heerlijke plek om te ontspannen.

### Op kastelentocht

Maar weinig steden kunnen zeggen dat ze over een kasteel beschikken, laat staan dat ze er twee hebben! In hartje Breda bevindt zich het Kasteel van Breda (7). Sinds 1828 het onderkomen van de Koninklijke Militaire Academie en daarom zeer beperkt toegankelijk. Het terrein van deze voormalige residentie van de Nassaus kan in groepsverband wél worden bekeken. Aan de rand van de stad ligtKasteel Bouvigne (2) met schitterende tuinen in Franse, Duitse en Engelse stijl. Deze tuinen zijn doordeweeks geopend.

### Rumoer rondom de haven

Het Spanjaardsgat (8) aan de rand van het centrum is een waterpoort die de list met het turfschip in de Tachtigjarige Oorlog symboliseert. Prins Maurits smokkelde zijn troepen op slinkse manier de stad binnen, die in Spaanse handen was, en wist op deze manier het Beleg van Breda te beëindigen. De nabij gelegen haven (9) is sinds een aantal jaar weer in eren hersteld en sindsdien een hotspot met diverse horecagelegenheden. Zo is restaurant Binnen Breda (10), in een oude bierbrouwerij en met een terras rondom de voormalige visafslag, een fijne afsluiter van eenhistorische dag.

### Leuke weetjes

– In 1125 duikt de eerste vermelding van de plaatsnaam Breda op, in een oorkonde van Elisabeth van Breda en Arnoud van Leuven, toenmalig Heer van Breda.
– In 1252 verwierf Breda stadsrechten.
– In 1404 zette de Duitse edelman Engelbrecht van Nassau als eerste Nassau voet op Nederlandse bodem.
– Met de komst van de Hostie van Niervaert in 1449 werd Breda een belangrijke bedevaartsplaats voor pelgrims die deze wonderhostie kwamen vereren.
– Er kwam tijdelijk een einde aan de bloei van Breda vanwege de Spaanse bezetting, omdat Willem van Oranje niet in de Bredase Grote Kerk kon worden begraven.
– Op 29 oktober 1944 werd Breda bevrijd door Poolse soldaten onder generaal Maczek; in hele oorlog stierven ruim 500 Bredase burgers.

### Praktische informatie

Overnachten

Breda is niet onbekend met toeristen en heeft dan ook talloze overnachtingsmogelijkheden. Binnen en buiten het centrum en in allerlei prijsklassen. Rondom de historische Grote Markt en het Begijnhof zijn vestigingen van hotelketens te vinden, maar ook kleinschalige romantische hotels.

Eten

Het restaurantaanbod in Breda is divers. Brasserie Pieter Aertsz (11) is al ruim dertig jaar een begrip vanwege de ‘gewoon goede’ gerechten. Voor culinair genot is er het met een Michelinster bekroonde Wolfslaar (12), gevestigd in een voormalig koetshuis. Dickens & Jones (13) heeft diverse ruimtes, zoals de jachtkamer.

Beste tijd om te gaan

Breda is 365 dagen per jaar geschikt om te bezoeken. De kruidentuin in het Begijnhof ruikt heerlijk in de lente, stadspark Valkenberg zorgt met zijn oude bomen voor afkoeling tijdens hete zomerdagen, de musea zijn ideaal op een herfstig dagje. En je koude winterhanden? Die warm je op in een van de vele cafés.

### Contacten Breda

1. Onze-Lieve-Vrouwekerk: Kerkplein 2, 076-5218267

2. Kasteel Bouvigne: Bouvignelaan 5, 076-5641000

3. Koningin Wilhelmina Paviljoen: Kasteelplein 10, 076-5273718

4. Breda’s Museum: Chassépark Breda, Parade 12, 076-5299300

5. Begijnhof Breda: Catharinastraat 45, 076-5211276

6. Park Valkenberg: J.F. Kennedylaan

7. Kasteel Breda: Kasteelplein 10, 076-5273718

8. Spanjaardsgat: Haven

9. Haven: Haven

10. Binnen Breda: Haven 21A, 076-5200401

11. Brasserie Pieter Aertsz: Veemarktstraat 9, 076-5141629

12. Wolfslaar Restaurant: Wolfslaardreef 100-102, 076-5608000

13. Dickens & Jones: Grote Markt 40, 076-5211080

14. Breda’s Begijnhof Museum: Catharinastraat 29, 076-5222609

Breda’s Begijnhof

Museum In het Breda’s Begijnhof Museum (14) wordt de leefwereld van de begijnen en de geschiedenis van het Begijnhof belicht. Het hofje is zeer uniek. Nederland kent nog maar twee begijnhoven, in Amsterdam en Breda. Het Bredase Begijnhof (1267) is het oudste. Tot eind vorige eeuw hebben hier altijd begijnen gewoond: mensen die hun leven wijdden aan God, maar geen kloosterlijke geloften aflegden. In 1990 stierf het laatste Begijntje. Tegenwoordig doet het hofje dienst als woonhof voor ongehuwde vrouwen.

Top 3 historische evenementen

Februari: Carnaval Breda, al eeuwenlang hét feest van Breda alias Kielegat waar iedereen volledig uitgedost uit z’n dak gaat.

Mei: Spanjaardsgat Festival, amateurmuziekgezelschappen en beroepsorkesten laten op deze historisch belangrijke locatie horen wat ze kunnen.

Juli-augustus: Palm Parkies, kleedje mee, picknickmand erbij en genieten van bandjes en allerlei artiesten in park Valkenberg.”