Ontdek Noord-Hollands’ rijke historie

“De provincie Noord-Holland heeft een belangrijke rol gespeeld in het ontstaan van Nederland en onze welvaart. Vanuit Amsterdam werden de zeven zeeën bevaren. Maar de provincie is veel meer dan de grote steden ten zuiden van het Noordhollandsch Kanaal. Beleef het leven in de prehistorie in de kop van Noord-Holland of treed in de voetsporen van de Vikingen bij Callantsoog. Liever culinair genieten in een historisch decor? Keuze genoeg in landgoederen met toprestaurants en theeschenkerijen.

BEKENDE HISTORISCHE LOCATIES

De Gouden Eeuw in de dorpen

De dorpen De Rijp en Graft liggen middenin Noord-Holland en waren ooit een belangrijk centrum voor de walvisjacht op verre zeeën. Museum In ‘t Houten Huis (1) toont de rijke historie van de regio, zijn zeevarende bewoners en in het bijzonder de walvisjacht die grote welvaart bracht in de 17e eeuw. De pracht van de dorpen is gebleven. Schuin tegenover het oude Raadhuis van Graft vind je een snoepwinkeltje van slechts 5,4 m2: Bram en Aagje anno 1890 (2). Ook goed voor verhuur van solexen en speurtochten.

Wandelen over heide en grafheuvels

Ze vallen soms niet op in het landschap, maar ze zijn er wel: 4000 jaar oude grafheuvels. Nabij de Hilversumseweg op de Zuiderheide ligt een groep van zo’n tien prehistorische grafheuvels. Gek genoeg staan ze bekend als De Zeven Bergjes. Bij opgravingen zijn er sporen van lijken aangetroffen, maar ook pijlpunten, strijdhamers en aardewerken bekers. Mooie wandelroutes zijn te downloaden op de site van het Gooise Natuurreservaat. Tip: Theehuis ‘t Bluk (3) serveert warme en koude lunchgerechten uit de Hollandse keuken.

Culinair genieten in historisch decor

Een bezoek aan een van de vele buitenplaatsen van Noord-Holland is een compleet dagje uit: je kunt er wandelen in de natuur, cultuur snuiven en de rijke historie van het landleven proeven. Neem Landgoed Duin en Kruidberg (4) in het Nationaal Park Zuid-Kennemerland. Dit landhuis van een rijke tabakshandelaar werd in 1907 gebouwd en was toen het grootste woonhuis van Nederland. Er huist nu een luxe hotel, maar ook Restaurant De Vrienden van Jacob (5) met Michelinster. Aanrader: dineren op het terras met uitzicht op de klassieke Engelse tuin.

ONBEKENDE HISTORISCHE LOCATIES

Op avontuur in het rijk der duizend eilanden

Even ten noorden van Alkmaar staat het Museum Broeker Veiling (6). Je kunt in deze oudste doorvaar-groenteveiling ter wereld meedoen met de veiling, maar je kunt ook een rondvaart maken door wat vroeger het ‘Rijk der duizend eilanden‘ werd genoemd. Liever zelf varen? Je kunt een bootje met elektromotor huren. Het museumrestaurant serveert naast broodjes en dranken lokale lekkernijen als de Broeker bol en Westfriese krentenmik. Lekker voor in de picknickmand.

In de voetsporen van de Vikingen

Ooit zetten de Vikingen voet aan wal in de kop van Noord-Holland. Wat kwamen ze doen? Vind het antwoord tijdens de archeologische fietsroute van Oneindig Noord-Holland. Het Vikingcentrum (7) in Den Oever is een mooi beginpunt. Daar zijn Vikingschatten te bewonderen die in Wieringen en Callantsoog zijn gevonden. Het Huis van Hilde (8) en het Archeologiecentrum Noord-Holland in Castricum, tonen de geschiedenis vanaf de Neanderthalers tot de Tweede Wereldoorlog. Hier zijn ook middeleeuwse sarcofagen te zien.

Spannende rondleiding in bunkercomplex

Naar zee ga je om uit te waaien of te genieten van de zon. Maar de Noord-Hollandse kuststrook kent ook een bewogen geschiedenis. Het Bunker Museum IJmuiden (9) vertelt het verhaal van de Tweede Wereldoorlog en het Duitse bunkercomplex tussen IJmuiden aan Zee en IJmuiderslag. In de winter is het museum gesloten, maar de spannende rondleidingen gaan door. Neem je zaklamp mee! Strandpaviljoen Noordzee (10) en het wat zuidelijker gelegen restaurant Beach Inn (11) verzorgen het hele jaar door maaltijden en gebak om even van de spanning bij te komen.

### Leuke weetjes

– De hoofdstad van de provincie Noord-Holland is Haarlem en dus niet Amsterdam.
– Ten noorden van het IJ in Amsterdam wordt traditioneel op 11 november Sint Maarten gevierd met lampionnen. Nu is het Amerikaanse Halloween in opmars.
– Holland werd in 1840 in Noord- en Zuid-Holland opgedeeld. Dit om de macht van Holland te breken. In het buitenland staat de naam Holland nog altijd voor heel Nederland.
– Het voormalige eiland Urk, aan de overkant van het IJsselmeer, maakte tot 1950 deel uit van Noord-Holland. Het hoort nu bij Flevoland.
– In heel Noord-Holland vind je sporen van de Verenigde Oost-Indische Compagnie. De voormalige Kamer van Hoorn uit 1682, werd gebruikt als school en politiebureau, en is nu in gebruik genomen door kunstenaars.
– Korenmolen De Dikkert stond oorspronkelijk in de Zaanstreek, maar is in 1896 verhuisd naar Amstelveen. In de molen serveert Restaurant De Jonge Dikkert (12) lunch en diner.

### Praktische informatie

Overnachten

Wie in Noord-Holland wil overnachten heeft keuze uit een divers aanbod van hotels en B&B’s. Buiten de grote steden zijn vele knusse en landelijke adressen te vinden, bijvoorbeeld in Callantsoog, Ijmuiden, Alkmaar en Enkhuizen. Je kunt daarnaast ook kiezen voor je eigen vakantiehuis in Noord-Holland.

Eten

In Noord-Holland zijn verschillende eetgelegenheden op historische locaties te vinden. Zo eet je bij restaurant Zegels (13), gevestigd in een voormalig postkantoor in Alkmaar, gerechten als boerderij-eend en crème brûlée. Bij restaurant De Kop van de Haven (14) in IJmuiden eet je verse vis op een locatie waar in de Tweede Wereldoorlog de Duitsers een bunker hadden gebouwd.

Beste tijd om te gaan

Noord-Holland is het hele jaar een bezoek waard. De provincie te voet of op de fiets ontdekken doe je natuurlijk het liefst bij mooi weer, maar lekker uitwaaien op de stranden van Noord-Holland kan eigenlijk altijd. Bijna alle musea zijn het hele jaar door te bezoeken en organiseren doorlopend activiteiten.

### Contacten

1. Museum In ‘t Houten Huis: Tuingracht 13, De Rijp, 0299-671286
2. Bram en Aagje anno 1890: Raadhuisstraat 21, Graft, 06-53317609
3. Theehuis ‘t Bluk: Zuiderheid 2, Laren, 035-5317592
4. Landgoed Duin en Kruidberg: Duin en Kruidbergerweg 60, Santpoort-Noord, 023-5121800
5. Restaurant De Vrienden van Jacob: Duin en Kruidbergerweg 60, Santpoort-Noord, 023-5121800
6. Museum Broeker Veiling: Museumweg 2, Broek op Langedijk, 0226-313807
7. Informatiecentrum Vikingen op Wieringen: Havenweg 1, Den Oever, 0227-510467
8. Huis van Hilde, archeologiecentrum Noord-Holland: Westerplein 6, Castricum, 023-5143247
9. Bunker Museum IJmuiden: Badweg 38, IJmuiden aan Zee
10. Strandpaviljoen Noordzee: Kennemerstrand 178, IJmuiden, 0255-514004
11. Beach Inn: Kennemerstrand 800, IJmuiden, 0255-520222
12. Restaurant De Jonge Dikkert: Amsterdamseweg 104a, Amstelveen, 020-6433333
13. Restaurant Zegels: Gedempte Nieuwesloot 36, Alkmaar, 072-5760970
14. De Kop van de Haven: Sluisplein 80, IJmuiden, 0255-534818

Top 3 historische evenementen

April: Noord-Hollands Oldtimer Festival, een kleurrijke verzameling oldtimers komt samen in Venhuizen. Naast een autoshow is er ook muziek en theater.

Juli: Wieringer Vistival, festival in de oude haven van Den Oever, waar lokale restaurants en vissers zorgen voor lekkernijen uit de zee.

Mei: Nationale molendag, in Noord-Holland bevinden zich ruim 180 molens. Veel van deze molens zijn op de Nationale Molendag open voor bezoek.”