De Italiaanse regio Toscane is een paradijs als je dol bent op middeleeuwse dorpen, kastelen en kerken. De stad met misschien wel de grootste historische en artistieke waarde in de regio is Siena. Rijke middeleeuwse families gaven uitdrukking aan hun macht door de pracht en praal die ze kunstenaars voor zich lieten maken. Dat zie je ook terug in de artistieke bouwstijl van de binnenstad. De decoratieve stijl van de bouw- en kunstwerken in de stad kreeg zelfs een eigen naam: de Sienese School. Volg deze kunstroute langs schitterende gebouwen en kunstwerken.
DE ARTISTIEKE STAD
Kasteel vol Etruskische kunst
Siena, een oude Etruskische stad in het hart van Toscane, bereikte zijn hoogtepunt in de middeleeuwen. De Etrusken leefden er vanaf de 9e eeuw v.Chr. en waren een van de hoogst ontwikkelde volkeren van de oudheid. De Romeinen stonden vóór hun bloeiperiode zelfs onder Etruskisch bewind. Het best bewaarde overblijfsel van de Etruskische glorie is zonder twijfel Castello di Murlo (1), dat hoog op een berg boven Siena uit torent. Dit piepkleine middeleeuwse dorpje met kasteel was ooit een omheinde verschansing. Binnen de muren vind je het museum Antiquarium di Poggio Civitate (2). Daar wordt een schat aan Etruskische graftombes en kunstwerken tentoongesteld, opgegraven in de omgeving. Voor een hapje en drankje na je bezoek aan Murlo is La Taverna Di Casciano (3) een aanrader.
Kathedraal en koffietentjes
De historische binnenstad van Siena staat niet voor niets op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Een van de belangrijkste bezienswaardigheden van de stad is de Duomo di Siena (4). Met de bouw van deze kathedraal werd in de 12e eeuw begonnen, en het is een van de belangrijkste voorbeelden van Sienees-gotische architectuur. Binnen kun je kunstschatten bekijken als beelden van Michelangelo, een bronzen beeld van Johannes de Doper gemaakt door Donatello, en schilderingen van Sienese schilders als Guidoccio Cozzarelli, Benvenuto di Giovanni en Pellegrino di Mariano. In de kathedraal bevindt zich ook de beroemde, gotische achthoekige preekstoel met negen marmeren pilaren die worden ondersteund door leeuwen, gemaakt door de beeldhouwer Nicola Pisano. Vlak bij de Dom ligt het al even beroemde plein Piazza del Campo. In de straatjes rondom het plein kun je lekker eten en zijn leuke koffietentjes. Fiorella Torrefazione (5) schenkt heerlijke cappuccino met de typische Sienese lekkernij Bacio di Siena, een roomsoes met chocola en poedersuiker.
Historisch Siena. Foto: Getty ImagesVoor fans van fresco's
Een ander prachtig gebouw dat kunstliefhebbers niet mogen overslaan, is het Palazzo Pubblico (6), dat als museum én stadhuis dient. Het is een van de mooiste paleizen in Toscane en gebouwd rond 1300. In het midden van het gebouw zie je het wapen dat de beroemde familie de' Medici heeft aangebracht. Op de begane grond, waar het stadhuis zetelt, kun je in diverse zalen eeuwenoude schilderijen en fresco's bekijken, waaronder De Verrijzenis uit 1537 van de renaissanceschilder Il Sodoma. Op de eerste verdieping bevindt zich het Civic museum, waar onder andere afbeeldingen van goden, filosofen, politici en pausen te zien zijn, gemaakt door de schilders Taddeo di Bartolo en Spinello Aretino. Beroemde freso's van Ambrogio Lorenzetti hangen in de Zaal van de Vrede (Sala della Pace). Wil je de dag in stijl afmaken, ga dan eten bij restaurant annex wijnbar Il Casato (7), dat om de hoek ligt van het plein.
DE SIENESE SCHOOL
Familiefeestje
Machtige lokale families als de Petrucci, Piccolomini en Spannochi, maar ook de' Medici die in 1555 vanuit Florence Siena binnenvielen, hebben hun stempel op de stad gedrukt. Om uitdrukking te geven aan hun macht en rijkdom lieten zij zich veelvuldig vastleggen door schilders en beeldhouwers. Overal in de stad vind je voorbeelden van de typisch Sienese Stijl waarin dit gebeurde. Deze decoratie-, bouw-, en schilderstijl tussen de dertiende en de vijftiende eeuw, legde de nadruk op verhalende voorstellingen waarin menselijkheid en expressiviteit centraal stonden. Het museum Santa Maria della Scala (8) heeft een doorlopende expositie van het werk van Duccio di Buoninsegna, een van de grondleggers van de School van Siena.
Geen klein kunstje
Een plek die vaak over het hoofd wordt gezien door toeristen, maar een must is voor liefhebbers van kunst en cultuur, is het stadsarchief van Siena, Archivio di Stato di Siena (9). Hier kun je de complete, goed bewaarde administratie van de stad vanaf 1258 bekijken. Maar je vindt er ook versierde documenten met betrekking tot Dante's Divina Commedia, het testament van schrijver Giovanni Boccaccio en werken van veel beroemde Sienese schilders. In Museo delle Tavolette di Biccherna (10), dat in hetzelfde gebouw zit, kun je dertiende-eeuwse, beschilderde houten panelen (tavolettes) bekijken waarop belangrijke historische gebeurtenissen van de stad zijn afgebeeld. Ook dit gebouw ligt vlak bij Piazza del Campo, in de buurt van veel leuke tentjes voor een hapje en drankje.
Piazza del Campo, met een bouwstijl die stamt uit de Oudheid. Foto: ShutterstockDe weg die naar Rome leidde
De Etrusken vormden een bevolkingsgroep die vanaf de 9e eeuw v.Chr. het gebied tussen de rivieren Arno en Tiber (het tegenwoordige Toscane) beheerste. Het huidige Toscane heette toen Etrurië. De Etruskische cultuur was de eerste grote beschaving op het Italiaanse schiereiland. Zelfs Rome werd 150 jaar lang door Etruskische koningen geregeerd. In 280 v.Chr. veroverden de Romeinen de Etruskische steden, maar de culturele invloed bleef doorwerken. Veel belangrijke Romeinse geslachten waren van oorsprong Etruskisch. Een bekende Romein van Etruskische afkomst was Maecenas en ook de beroemde dichter Vergilius en de Romeinse keizer Trajanus hadden Etruskische voorouders. Een groot deel van de kunst- en cultuuruitingen in Siena zijn Etruskisch van oorsprong.
Eten en drinken
Siena is niet alleen een fantastische stad voor liefhebbers van kunst en cultuur, maar ook voor smulpapen en lekkerbekken. Je vindt er het beste van de Italiaanse keuken. Beroemd zijn Sienese toetjes als de panforte. Probeer die eens bij restaurant Al Mangia (11) op het Piazza del Campo. Bij Gallo Nero (12) kun je authentiek middeleeuwse gerechten bestellen, maar ook een goede koffie.
Top 3 artistieke evenementen Siena
- April: The Medici Dynasty Show, shows en opvoeringen in historische gebouwen over het leven van de beroemde en invloedrijke familie de' Medici.
- Juli, augustus: The Palio races of Siena, een historische en unieke paardenrace op Piazza del Campo, waarvoor de hele stad uitloopt.
- Oktober: Rigeneramento, een kunstevenement waarbij moderne kunstenaars op historische plekken gekleurde dieren van afbreekbaar plastic maken.
Vliegen en overnachten
Vlieg je het liefst naar Italië? Vlieg dan op Florence of Perugia en huur daar een auto die je verder brengt naar het pittoreske Siena.
De meeste hotels in Siena liggen in het oude hart van de oude stad, rondom Piazza del Campo. Je slaapt dan letterlijk tussen de kunstwerken. Ook meer richting het noorden, rondom Colle Val d'Elsa, zijn fijne hotels. Liever buiten de stad vertoeven in de prachtige omgeving? Dat kan perfect in een van onze heerlijke vakantiehuizen.
Contacten
- Castello di Murlo: Castello di Murlo, Murlo, Siena
- Antiquarium di Poggio Civitate: Castello di Murlo, Murlo, Siena
- La Taverna Di Casciano: Via Campo a Paolo, 31, Murlo, Siena
- Ristorante La Taverna Del Granducato: Via Giuseppe Pianigiani, 9, 53100 Siena
- Fiorella Torrefazione: Via di Città, 13, 53100 Siena
- Palazzo Pubblico: Piazza del Campo 1, 53100 Siena, +39 577292111
- Il Casato: Via Casato di Sotto, 18/26, 53100 Siena, +39 577282301
- Santa Maria della Scala: Via Giovanni Dupre 132, 53100, Siena, +39 57742286
- Archivio di Stato di Siena: Banchi di Sotto 52, 53100 Siena, +39 577247145
- Museo delle Tavolette di Biccherna: Banchi di Sotto 52, 53100 Siena, +39 57741271
- Al Mangia: Piazza del Campo 43, 53100 Siena, +39 577281121
- Gallo Nero: Via del Porrione 65-67, 53100 Siena, +39 577284356