Volg de muziek in Lissabon

“Laat de schoonheid van de fado tot je doordringen, dit is de muziek van Lissabon. Al eeuwenlang is Lissabon een havenstad, waar mensen komen en gaan. Een stad van thuiskomen en afscheid nemen, van feest en heimwee. Al die emoties klinken door in de fado die je hier overal kunt horen. Maar in het Lissabon van nu klinkt nog veel meer muziek. Van jazz tot stampende rock… Kom luisteren naar Lissabon.

DAG 1
———

### Heimwee en verlangen in de oude stad

De fado, het culturele symbool van Portugal, is in de negentiende eeuw ontstaan in de steegjes rond de haven. Daar was het in die dagen een komen en gaan van grote schepen die de wereldzeeën bevoeren. De zangers, begeleid door een klassieke gitaar en een guitarra, een soort middeleeuwse citer, vertellen de verhalen van alledag: over ver van huis zijn, een verloren liefde, over heimwee en verlangen, kortom over dat onvertaalbare begrip saudade.

Wandel door de oude stad en geniet van de traditionele sfeer. In de smalle steegjes kom je de prachtigste tegeltableaus tegen. Tijd voor een terras? Natuurlijk staat hier vis op het menu: de beroemde bacalhau bijvoorbeeld. Welkom in Lissabon!

Wil je alles weten over het ontstaan van de fado, loop dan even om naar het kleine fadomuseum in de wijk Alfama. Het heeft een indrukwekkende verzameling instrumenten, bijzondere posters en vinylplaten. Tip: neem een audiotour, dan ontdek je hier veel nieuws.

### Fado van de vagebond

De magie van dit levenslied voert je vervolgens mee naar schilderachtige cafés waar tussen de tafeltjes de fado vadio wordt gezongen – de fado van de vagebond. De passie spat eraf. Ga bijvoorbeeld naar Tasca do Careca in de wijk Saldanha, waar weinig toeristen komen. Of naar Esquina de Alfama of de Taberna do Julião – er is keus te over.

Ook de moeite waard is een avond in een traditioneel fadohuis, waar alle aandacht is voor de muziek, die hier dan ook beter van kwaliteit is dan in de taberna’s. Aanraders zijn bijvoorbeeld Adega Mesquita of Timpanas in de Bairro Alto. Wel even reserveren.

### Dansen met de jet set

Na de fado heb je misschien zin om tot in de kleine uurtjes te dansen op een elektronische beat. Dat kan bijvoorbeeld bij Lux, dé club van de stad. Het schijnt dat John Malkovitch de eigenaar is en dat sterren als Cameron Diaz en Prince hier geregeld met een cocktail worden gesignaleerd. Kortom, wil je op de dansvloer de plaatselijke jetset ontmoeten, dan ben je hier aan het goede adres. De inrichting is luxueus en vanaf het terras heb je een adembenemend uitzicht over de lichtjes van de stad. Maar je kunt ook uit je dak gaan bij Lust of onder de spannende keldergewelven van de Ministerium Club.

DAG 2
———

### Underground Lissabon

Een prima begin van je dag: ontbijten bij een pastelaria, met typisch Portugese roombroodjes. Dan ben je helemaal klaar voor een dag vol kunst en geschiedenis van Lissabon. Deze stad heeft grote veranderingen doorgemaakt sinds het eind van de dictatuur en de economische problemen van de jaren tachtig.

Was de fado tijdens de dictatuur hét lied, daarna kwam er een alternatieve beweging op. Veel leegstaande pakhuizen werden gekraakt en nog steeds zijn dat vaak bruisende artistieke centra. De Fábrica do Braço de Prata is zo’n centrum. Er zijn exposities, restaurants, bars, zelfs boekwinkels… En je kunt er muziek komen luisteren in verschillende zalen. Van jazz tot experimentele muziek, alles komt hier voorbij. Voor je het weet heb je hier de hele dag rondgedwaald, zeker omdat je er ook terecht kunt voor allerhande lekkere hapjes en een goed glas wijn. Elke woensdag wordt hier trouwens een populair feest georganiseerd, waar liefhebbers van alle leeftijden komen dansen op de nieuwe volksmuziek van Portugal. Mocht je dan dus in de stad zijn: mis het niet.

### Feesten en kunst

Vlakbij de Brug van 25 april vind je de LX Factory. Elke week is er open dag, waarop de kunstenaars die hier wonen hun werk tonen. En ook ‘s avonds is hier een en al leven. Deze plek is beroemd om zijn feesten met de beste underground dj’s van de stad die de temperatuur in deze oude fabriek tot grote hoogte brengen.

In de Bairro Alto vind je de Galeria Zé dos Bois. Van buiten oogt het gebouw saai en stijf, maar binnen bruist het. Je kunt er hedendaagse kunst bekijken, maar ook muziek luisteren. Er hebben grote sterren opgetreden zoals Thurston Moore van Sonic Youth en Animal Collective. Iets traditioneler is Music Box, waar vooral rockbands optreden en het hele jaar door festivals worden georganiseerd.

### Klassieke concerten

Maar ook als je van klassieke muziek houdt, zit je in Lissabon goed. Op verschillende plekken kun je de prachtigste concerten meemaken. Het nieuwe Centro Cultural de Belém heeft een gevarieerd programma; dit is ook de vaste stek van het symfonieorkest van de stad. Ook het moderne Fundação Calouste Gulbenkian biedt bijzondere optredens. De Coliseu dos Recreiros is een fantastische concertzaal, gebouwd in 1890 waar lokale of internationale klassieke sterren optreden.

Muziek is makkelijk te vinden in Lissabon, alleen een keus maken is lastig. Maar één ding staat vast: je gaat naar huis met je hoofd vol muziek.

### Legendarische jazz

De Hot Clube de Portugal is één van de oudste jazzclubs van Europa. Vlak na de oorlog, toen transatlantische vluchten in Lissabon landden, maakten veel grote Amerikaanse namen van de gelegenheid gebruik om hier te komen optreden. Vandaar de legendarische reputatie van deze club, die pas geleden helemaal gerenoveerd is. Elke avond zijn er live optredens, van 22.00 tot 01.00 uur.

### Film: De fado door de ogen van Carlos Saura

Met Fados, de film die in 2007 uitkwam, gaat de beroemde Spaanse in de straten van Lissabon op zoek naar de saudade en de wortels van de fado. In deze eigenaardige film, die het midden houdt tussen een documentaire en een komedie, duiken beroemdheden op als Amalia Rodrigues, Chico Buearque, Carlos do Camo en Caetano Veloso. Een mooie voorbereiding op je muzikale weekend Lissabon.

“Voor mij gaat de fado over het leven uit de jaren veertig en zestig, maar ook over het leven van vandaag. Het gaat niet meer over de clichés, over Portugal en de zee, over zeelieden en ontdekkingsreizigers die vertrekken en vrouwen die huilend achterblijven. De fado gaat over veel meer, over nu, over de oorlog, als dat moet.”

Dat is de fado volgens Christina Branco, één van de grote hedendaagse fadozangeressen.

### Top 4 muziekevenementen

Februari: Festiva de Fado, dé gelegenheid om je tien uur lang onder te dompelen in de muziek van Portugal.

Juli: Optimus Alive, rockfestival aan de Taag, middenin de stad, waar grote namen optreden.

Juli: Super Bock Super Rock, rockfestival.

Augustus: Zomerconcerten bij Fundação Gulbenkian, elke avond jazzconcerten in de openlucht.

### Lissabon in het kort

Beste tijd om te gaan

Lissabon is altijd prachtig, en de culturele activiteiten gaan het hele jaar door.

Vervoer

Natuurlijk neem je minstens één keer het trammetje, al was het maar voor de foto. Met de Lisboa card kun je de hele dag van al het openbaar vervoer gebruik maken en krijg je bovendien korting bij musea.

Slapen

Muzikaal Lissabon beleven met een beperkt budget? In de oude wijken Alfama en Bairro Alto zijn verschillende hostels. Iets meer luxe vind je in de hotels in diezelfde wijken.

Eten en drinken

Esquina de Alfama: Rua de São Pedro 4

Resto do Chapito: Costa do Castelo, 1/7

Adega Machado: Rua da Norte 91

Velho Pateo de Santana: Rua Doutor Almeida Amaral 6″