Hatunrumiyoc is een straat in het centrum van Cusco en een zeer bekende bezienswaardigheid. De muur in Hatunrumiyoc wordt beschouwd als een van de best bewaard gebleven Incastructuren in de regio. De muur strekt zich bijna over de volledige lengte van de straat uit en is een schitterend voorbeeld van de complexe technieken die door deze eeuwenoude beschaving werden gehanteerd.
Men tast nog in het duister over de volledige geschiedenis van de muur, maar er wordt gedacht dat het bouwwerk deel uitmaakt van een paleis van Inca Roca, een bekende heerser uit het rijk van de Inca's. Nadat het bouwwerk eeuwenlang dienst heeft gedaan als verblijf voor belangrijke figuren, is hier tegenwoordig het Museo de Arte Religioso gevestigd. De straat is een authentieke Incaweg, die ooit leidde naar de oude stadswijk Antisuyu.
Kijk of je misschien lokale inwoners ziet die traditionele Incakledij dragen. Tegen een kleine vergoeding zijn ze vaak bereid om voor de muur met je op de foto te gaan.
Op het eerste gezicht lijkt de muur misschien niet heel bijzonder, maar als je goed kijkt, zal het je vast opvallen dat de grote, veelhoekige stenen met een onnavolgbare precisie passend zijn gemaakt. De muur is gemaakt van een bijzonder harde steensoort die groene dioriet wordt genoemd. Probeer je voor te stellen hoeveel moeite het moet hebben gekost om de stenen een voor een te snijden, polijsten en in de muur te plaatsen.
Ga op zoek naar de twaalfhoekige steen die ongeveer halverwege de straat in de muur is geplaatst. Deze steen heeft twaalf nauwkeurig uitgesneden hoeken en zijvlakken, en is zonder gebruik van cement in de muur geplaatst. De steen past zo goed, dat het je niet eens lukt om een stukje papier tussen de verschillende stenen te plaatsen.
Kijk of je de verschillende dieren kunt ontdekken die in het ontwerp van de muur zijn verstopt. Als je goed kijkt, kun je een slang, cavia, en lama ontdekken. Voor de Inca's was het gebruikelijk deze heilige dieren in hun ontwerpen te verwerken.
Je kunt Hatunrumiyoc het beste 's avonds bezoeken, wanneer de straatverlichting de complexe, driedimensionale uitstraling doet versterken. Je vindt de muur ten noorden van het centrale plein in Cusco, naast het Museo de Arte Religioso.
